هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق                 ثبت است بر جریده ی عالم دوام ما

سخن گفتن درباره ی خطیبی دانشمند، فیلسوف شهیر و واعظی توانا چون استاد حسینعلی راشد تربتی کار آسان و راحتی نیست و این کار را باید به دیگران و صاحبنظرانی واگذار کرد که درباره ی استاد و مراتب علمی و اخلاقی ایشان اهل نظرند، و یا کسانی که با زندگی ایشان و نوشته هایش سر و کار داشته و پای درس و بحث او بوده و مرتب از منبرها و سخنرانی های استاد استفاده کرده است و یا حتی باید به خویشان و بستگان نزدیکشان محول نمود. در هر صورت به خود جرأت داده و در این جا به عنوان یاد بود سالگرد نکوداشت حاج آخوند ملا عباس راشد تربتی که در مهر ماه سال 1386 در تربت حیدریه برگزار گردید - و از آن روز بعد از برگزاری کنگره تا به امروز رو به کمرنگی می رود.
شیخ حسینعلی راشد، دانشمند و سخنور معاصر فرزند حاج آخوند ملاعباس راشد تربتی که او نیز از علما و عرفا، زهاد و از مردان متدین و متعهد تربت حیدریه بود، در سال 1284هـ .ش در تربت حیدریه در خانواده ای مؤمن و متدین و پرهیزگار متولد گردید. زمان طفولیت و دوران صباوت را تحت تعلیم و تربیت پدر و مادر گذراند و از شش سالگی دروس علمی، صرف و نحو و مقدمات را نزد پدر و در مدرسه علمیه تربت فرا گرفت. در سال 1300 در شانزده سالگی برای ادامه ی تحصیل به مشهد رفت و از محضر استادان برجسته هم چون ادیب نیشابوری، میرزا محمد باقر مدرس، حاج آقا حسین قمی، آقای خوانساری، میرزا مهدی اصفهانی و آقا بزرگ شهیدی و دیگر اساتید اندیشمند استفاده کرد. در سال 1310 برای تکمیل دروس و تحصیلات عالیه به نجف اشرف رفت. دوران زندگی ایشان بعد از نجف در ایران با ناملایمات و فراز و نشیب هایی روبرو بوده است. چه در زمان تدریس در دانشگاه، چه در زمان کوتاه وکالت در مجلس شورای ملی و چه در دوران خلع لباس در اصفهان در سال 1314 – استاد مدتی در اصفهان منبر می رفتند که توسط رضا شاه به زندان افتاد- و در زندان طاغوت با شکنجه های جان کاهش، حتی تا اواخر عمر استاد دچار ناملایمات و مرارت بوده است و مورد کم مهری و کم لطفی هایی قرار گرفته بود. در نوشته ها و سخنرانی هایش در منابر و یا برای مدتی طولانی در رادیو ایران و مواجهه با قضاوت های ناعادلانه ای که در مورد ایشان می شد استاد همیشه ی اوقات صبر را پیشه می کرد و وقتی مورد حمله و آماج تیرهای دو گروه غرب زده و چپ گرایانِ زمان و سنت گرایان و متعصبان مذهبی قرار می گرفت، همیشه و در همه حال استقامت و پایداری و پایمردی از خود نشان می داد. با علو همت و مناعت طبعی که استاد داشت در زمانی که برای امرار معاش و تامین زندگی در چاپخانه کار می کرد و عهده دار غلط گیری در چاپخانه شده بود راضی نبود از هیچ راهی به وی کمک شود؛ قناعت پیشه می کرد و دم فرو می برد و گلایه ای هم از کسی نداشت. خاطره های سخنرانی هایش را از رادیو ایران که از سال 1320 شروع شده بود و سراسر پند و اندرز مبتنی بر احکام دین بود و به وعظ و تبلیغ دین و ارشاد مردم می پرداخت، هنوز همه ی مردم در ایران و در دیگر کشورهای اسلامی به خاطر دارند؛ و اینکه مورد بی مهری قرار گرفت نقاری است که از دل هم ولایتی هایش پاک نمی گردد. به راستی که حق این راشد مرشد ادا نگردید. استاد در دو مرکز علمی مدرسه سپه سالار (مدرسه شهید مطهری) و دانشگاه تهران به امر تدریس مشغول بودند و از اساتید سطح بالا و مبارز آن دو مرکز محسوب می شدند. در این اواخر یکی از چشمان استاد بر اثر کثرت مطالعه نابینا گردید. اولین اثر استاد کتاب « دو فیلسوف شرق و غرب، ملاصدرا و انیشتین » است و بعد از آن کتابی بنام « مقالات راشد » و کتاب دیگری بنام « آخرین سخنرانی های راشد » که مجموعه ی سخنرانی ها و مقالات استاد است که توسط مدیر محترم روزنامه اطلاعات و گردانندگان و دست اندرکاران انتشارات اطلاعات به چاپ رسیده است. و کتاب دیگری به نام فضیلت های فراموش شده که شرح گزارش گونه ای از زندگی پدر گرامیشان (حاج آخوند ملا عباس) و مقداری از دوران کودکی خودش می باشد با مقدمه و کوشش و همت آقای جلال رفیع و با همکاری موسسه اطلاعات به چاپ رسید. استاد با آنکه گاهی شعری را می سرود ولی عموم از سخن سرایی ایشان آگاه نبودند و قصد ما هم در اینجا صرفاً این بود که خوانندگان محترم سروده ی استاد را مطالعه کنند و یادی از ایشان شده باشد.

غرض نقشی است کز ما باز ماند            که هستی را نمی بینم بقایی
 مگر صاحب دلی روزی ز رحمت         کند در حق درویشان دعایی

قصیده ذیل سروده استاد می باشد که در تیرماه سال 1349 در مجله ادبی « یغما» آن زمان به چاپ رسید. این خطیب دانشمند بالاخره پس از یک عمر خدمت در هفتم آبان ماه سال 1359 در سن 75 سالگی دعوت حق را لبیک گفت و بی صدا و غریبانه و مظلومانه به جوار حضرت حق رفت. روحش شاد و راهش پر رهرو باد.